Reklam Kurulu’nun 12 Mart 2024 tarihinde gerçekleştirilen 343 sayılı toplantısında, tüketicileri aldatıcı, yanıltıcı, tecrübe ve bilgi eksikliklerini istismar edici reklamlar ile haksız ticari uygulamalar incelendi.
Toplantıda gündeme alınan 134 dosyadan 119’u mevzuata aykırı bulunurken söz konusu reklam ve ticari uygulamalar hakkında durdurma ve düzeltme cezaları ile birlikte toplam 17 milyon 37 bin 891 lira idari para cezası uygulanmasına karar verildi.
Reklam Kurulu’nun bu ayki toplantısının ana gündem konusunu elektronik ticarette üyelik uygulamaları, hedefli reklamcılık ve tüketicilerin kişisel verilerinin rızaları olmaksızın alınmasına yönelik internet sitesi tasarımları oluşturdu.
Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada şöyle denildi:
"Dijital Tüketicinin Korunması Projesi kapsamında hazırlanan araştırma raporunda bahsedildiği üzere, dijital mecralarda her iki tüketiciden birinin kişisel verilerini paylaşma konusunda endişeli olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca internet üzerinden alışveriş yaparken “devam etme koşulu” olarak sunulan “üye olma” ve “elektronik ileti onayı”nı her on tüketiciden yedisinin kabul etme eğiliminde olduğu, çerezler konusunda ise her on tüketiciden dördünün kabul etmeme eğiliminde olduğu gibi çarpıcı sonuçlara ulaşılmıştır.
Söz konusu rapordan çıkan sonuçlar dikkate alınarak Reklam Kurulunca satın alma aşamasında tüketicilere üyelik koşulu sunan internet siteleri incelenmiştir. Bu kapsamda tüketiciden satın alma işlemi için zorunlu ve gerekli olan bilgilerden daha fazla kişisel verinin talep edilip edilmediği, üyelikten çıkmak için üyeliğe girişte öngörülen yöntemlerden daha ağır koşullar öngörülerek üyelikten çıkmanın zorlaştırılıp zorlaştırılmadığı, üyelik sözleşmesi ile birlikte”, çerez ve ticari ileti onayının tüketici tercihine sunulup sunulmadığı, kişisel verilerinin hedefli reklamcılık ve pazarlama amacıyla üçüncü kişilerle paylaşılıp paylaşılmadığı hususları değerlendirmeye alınmıştır.
Yürütülen incelemede akademisyen görüşlerinin yanı sıra yurtdışı uygulamalar da dikkate alınmış ve nihayetinde Reklam Kurulu tarafından değerlendirmeye alınan 12 adet dosyaya ilişkin olarak idari para cezası ile birlikte durdurma ve düzeltme cezaları uygulanmıştır. Üyeliğin iptal edilmesi veya üyelikten çıkmanın zorlaştırılması, hedefli reklamcılık ve kişisel verilerin paylaşılması konusunda tüketicilere seçenek sunulmaması hususlarını içeren kararlara ilişkin detaylar daha sonra Ticaret Bakanlığı internet sitesinden paylaşılacaktır."