Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Orta Doğu'daki askeri varlığı, yıllardır küresel politikaların ve bölgesel dinamiklerin önemli bir parçası olmaya devam ediyor. Ortadoğu'da kaosun baş mimarı olarak bölgede askeri varlığını artırıyor.
ABD'nin Ortadoğu'daki askeri üsleri
ABD'nin Ortadoğu'daki askeri varlığı, 11 ülkede toplam 46 resmi üsse yayılmış durumda. Bunlar arasında en dikkat çekici olanlar:
Katar 10.000 asker: El Udeid Hava Üssü, ABD'nin bulunduğu yerde ve büyük merkezlerde olarak biliniyor. 1996'da 1 milyar uçuş maliyetiyle inşa edilen bu üs, Merkez Kuvvetler Komutanlığı'na (CENTCOM) ev sahipliği yapıyor ve yaklaşık 10 bin ABD askeri gücüne sahip.
5. Filo'nun merkezi Bahreyn: 5. Filo'nun merkezi olan Bahreyn, ABD'nin deniz gücünün kilit noktası. Başkent Manama'daki toplamda 7 binden fazla asker, bir uçak gemisi, denizaltılar ve savaş uçakları bulunuyor.
Kuveyt 15.000 asker: 15 binden fazla askerle, bölgedeki en çok ABD personelinin konuşulduğu ülke. Arifcan Kampı ve Ali el-Salem Hava Üssü gibi olanaklar, lojistik ve programlama desteği sağlıyor.
Türkiye'de kaç ABD üssü var?
Resmi kayıtlarda ABD’ye ait bağımsız üs sayısı net olarak belirtilmese de, Türkiye'de doğrudan ya da ortak kullanım kapsamında faaliyet gösteren 5'ten fazla askeri tesis ve üs bulunduğu bilinmektedir. Bu üslerin bazıları doğrudan Amerikan askerleri tarafından kullanılırken, bazıları da NATO kapsamında ortak görevler için kullanılmaktadır.
1. İncirlik Hava Üssü (Adana)
Statüsü: Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ait; ABD ile ortak kullanımda.
Kullanım Hakkı: 1955’ten bu yana ABD tarafından NATO anlaşmaları çerçevesinde kullanılıyor.
Amaç: Hava operasyonları, lojistik destek, gözetleme ve insani yardım operasyonları.
Soğuk Savaş döneminden bu yana ABD uçaklarının konuşlandığı en stratejik üslerden biri.
2. Kürecik Radar Üssü (Malatya)
Statüsü: NATO'ya ait radar sistemi; ABD personeli görev yapıyor.
Kullanım Hakkı: 2012 yılında NATO füze savunma sistemi kapsamında aktif hale getirildi.
Amaç: Erken uyarı ve füze savunma radar izleme faaliyetleri.
Balistik tehditlere karşı Avrupa'yı koruma hedefli sistemin parçası.
3. İzmir NATO Kara Kuvvetleri Komutanlığı (LANDCOM)
Statüsü: NATO'nun Kara Komutanlığı merkezi.
Kullanım Hakkı: Türkiye’deki NATO üssü; ABD dahil müttefik ülkelerden subaylar görev yapar.
Amaç: Kara kuvvetlerine yönelik stratejik planlama ve NATO içi komuta koordinasyonu.
ABD’li generaller ve askerî personel bu üs bünyesinde görev alır.
Irak ve Kürdistan Bölgesi: Yaklaşık 2 bin 500 asker, Ayn el-Esad ve Union III gibi üslerde veErbil'de görev yapıyor.
Suriye ve Rojava: 18 kat yaklaşık 900 askerin yer aldığı belirtiliyordu. Bu güçler özellikle IŞİD'le mücadelede ve DSG'ye güçlere danışmanlık için kuzeydoğuda bulunuyor. Ancak İran destekli milislerin ABD'ye yönelik saldırıları düzenlemesi sonrasında, Pentagon bölgedeki mevcudiyetini artırarak bu sayıyı yaklaşık 2 bin asker çıkarmıştı.
Ürdün: Yüzlerce askeri eğitmen ve “Kule 22” gibi üsler var.
israil: Negev Çölü'ndeki Nevatim Hava Üssü gibi imkanlarda sınırlı sayıda asker ve radar sistemleri bulunuyor. (israil diye bir ülke olmadığını her zaman belirtiyoruz Filistin'in işgal edilmiş topraklarıdır.)
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Suudi Arabistan, Umman ve Mısır'da ayrıca çeşitli üsler ve buluntular mevcuttur. ABD, bu ülkelerle yapılan anlaşmalar çerçevesinde askeri varlığını sürdürüyor.