Anlaşma, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ve Ukrayna Ekonomi Bakanı Yuliya Sviridenko tarafından Çarşamba günü duyuruldu. Bu gelişme, ABD’nin Ukrayna’ya yaptığı askeri yardımlarda kesintiye gitmesi ve Başkan Donald Trump’ın öne sürdüğü barış girişimi etrafında artan gerginlikler ortamında gerçekleşti.
Anlaşma kapsamında, ABD-Ukrayna Yeniden Yapılanma Yatırım Fonu kurulacak. Bessent yaptığı açıklamada, “Başkan Trump bu ortaklığı, Amerikan halkı ile Ukrayna halkı arasında kalıcı barış ve refahın göstergesi olarak öngördü” dedi.
Anlaşmanın tam metni henüz yayımlanmadı. Ancak Sviridenko’ya göre fon, Ukrayna ve ABD tarafından eşit şekilde (%50/%50) yönetilecek ve hiçbir tarafın baskın oyu olmayacak. Kritik madenler, petrol ve doğalgaz alanlarında verilecek yeni lisanslardan elde edilecek gelirlerin %50’si bu fona aktarılacak.
Sviridenko ayrıca, doğal kaynakların mülkiyetinin Ukrayna’da kalmaya devam edeceğini vurguladı, “Ne çıkarılacağına ve nerede çıkarılacağına Ukrayna devleti karar verecek. Yer altı kaynaklarının mülkiyeti Ukrayna’ya aittir ve bu anlaşmada açıkça belirtilmiştir.” dedi.
Sviridenko, bu anlaşmanın özelleştirme süreçlerini ya da devlet şirketlerinin yönetimini etkilemeyeceğini belirtti. Ukrayna’nın büyük petrol ve gaz şirketi Ukrnafta ile nükleer enerji operatörü Energoatom devlete ait kalmaya devam edecek.
Reuters’ın Şubat ayında aktardığına göre, iki Ukraynalı düşünce kuruluşunun tahminlerine göre, Ukrayna’nın metal kaynaklarının yaklaşık %40’ı şu anda Rusya’nın kontrolünde. Ayrıca CIRSD’ye (Uluslararası İlişkiler ve Sürdürülebilir Kalkınma Merkezi) göre, lityum, tantal, sezyum ve stronsiyum yataklarının %50 ila %100’ü şu anda Rusya kontrolündeki topraklarda bulunuyor.
