Sabaha yakın farkında olmadan uyanıp tekrar uyuyamamak, günün geri kalanını da mahvedebiliyor. Sağlık sorunları, stres ya da biyolojik ritmimiz bu olaya sebep olabiliyor. Işte gece 3'te uyanmanın sebepleri..
GECE 03:00'TE NEDEN UYANIRIZ
Gece uykusunun en tatlı saat dilimlerinden olan 03:00'da gözlerimizi açmak sanıldığından öte çok yaygın bir durum. Aslında insanlar uyku saati boyunca pek çok kez uyanır, pek çoğunu fark etmeden yeniden uykuya dalarız. Ancak bazen bu uyanıklık uzun sürer ve yeniden uykuya geçmeyi zorlaştırır.
Bu sorun tek seferlik gözükebilirken, düzenli aralıklarla tekrar ediyorsa insominia ( uykusuzluk) belirtisi sayılabilir. Yaşam tarzının getirdiği alışkanlıklar, sağlık sorunları, iş temposunun getirdiği stres veya çevresel faktörler bu gibi uyanmaların arkasında yatabilir.
Yetişkin bireyler gecede 7 veya 9 saat uyur. Bu süreçte birkaç defa uyanır ve yeniden uyku döngüsüne geçer. Hafif uyku, derin uyku ve REM evreleri arasında ilerlerken özellikle gecenin ikinci yarısında uyku daha hafif hale gelir. Bu sebeple sabaha karşı ufak sesler ya da vücuttaki biyolojik değişimler uyanmaya neden olur.
STRES VE ANKSİYETE
Gün içerisinde yaşanan stres, gece 03.00'te uyanmanın en yaygın sebeplerinden biridir. Vücudumuz stres sürecindeyken sempatik sinir sistemi aktive olur; kalp atışı hızlanır, kan basıncı yükselir ve uyku bölünmeleri yaşanır. Özellikle iş hayatı, sağlık, ilişki ya da maddi konulardaki endişeler, vücudumuzdaki zihni gece sürecinde tetikte tutar.
UYKUSUZLUK VE SAĞLIK SORUNLARI
Kronik insomnia (uykuya dalma, uykuda kalma ve uykuyu sürdürmede zorluk yaşamaya neden olan uyku bozukluğu) yaşayan bireyler haftada 3 gece ya da daha fazla uykuya dalmakta veya uykuyu sürdürmekte zorlanır. Öte yandan uyku apnesi, reflü, huzursuz bacak sendromu, menopoz belirtileri, regl süreci, depresyon ya da idrar yolları sorunları da gece sık sık uyanmalara sebep olabilir.
YAŞ VE İLAÇLARIN ETKİSİ
Yaş ilerledikçe uyku kalitesi ve uykuya dalma süresi kısalır, Bu da beraberinde uyanıklığa daha açık bir yapı sistemi oluşturur. Öte yandan bazı ilaçlar (antidepresanlar, beta blokerler, kortikosteroidler, soğuk algınlığı ilaçları, diüretikler) uyku sürecini alt üst edebilir.
GECE 3’TE BEDENDE NE OLUYOR?
Biyolojik yapımız gece 3-4 civarında bir zirve noktasına ulaşır. Melatonin salgısı yükseğe çıkmış olur, vücut ısısı yükselmeye başlar, kortizol seviyesi yükselir. Bu doğal döngü stres veya kaygı ile birleştiğinde kişi kendini tamamen uyanık olabilir.
BUNUN ÜSTESİNDEN NASIL GELİNİR?
Her gün aynı saatte uyuyup kalkmak, ekranı uyumadan 1 saat önce kapatmak, kafein tüketimini azaltmak, uyumadan önce kitap okumak uyku kalitesini yükseltir.
Gün içerisinde yapılan düzenli egzersiz ve beslenme rutini çok önemlidir. Eğer sorun bu rutinlere rağmen devam ediyorsa mutlaka doktora başvurmak gerekir; bazen Bilişsel davranışçı terapi gibi yöntemler büyük fayda sağlayabilir.